Title: Carlyle's laugh, and other surprises Author: Thomas Wentworth Higginson CARLYLE’S LAUGH None of the many sketches of Carlyle that have been published since his death have brought out quite distinctly enough the thing which struck me more forcibly than all else, when in the actual presence of the man; namely, the peculiar quality and expression of his laugh. It need hardly be said that there is a great deal in a laugh. One of the most telling pieces of oratory that ever reached my ears was Victor Hugo’s vindication, at the Voltaire Centenary in Paris, of that author’s smile. To be sure, Carlyle’s laugh was not like that smile, but it was something as inseparable from his personality, and as essential to the account, when making up one’s estimate of him. It was as individually characteristic as his face or his dress, or his way of talking or of writing. Indeed, it seemed indispensable for the explanation of all of these. I found in looking back upon my first interview with him, that all I had known of Carlyle through others, or through his own books, for twenty-five years, had been utterly defective,—had left out, in fact, the key to his whole nature,—inasmuch as nobody had ever described to me his laugh. [4] It is impossible to follow the matter further without a little bit of personal narration. On visiting England for the first time, in 1872, I was offered a letter to Carlyle, and declined it. Like all of my own generation, I had been under some personal obligations to him for his early writings,—though in my case this debt was trifling compared with that due to Emerson,—but his “Latter-Day Pamphlets” and his reported utterances on American affairs had taken away all special desire to meet him, besides the ungraciousness said to mark his demeanor toward visitors from the United States. Yet, when I was once fairly launched in that fascinating world of London society, where the American sees, as Willis used to say, whole shelves of his library walking about in coats and gowns, this disinclination rapidly softened. And when Mr. Froude kindly offered to take me with him for one of his afternoon calls on Carlyle, and further proposed that I should join them in their habitual walk through the parks, it was not in human nature—or at least in American nature—to resist. We accordingly went after lunch, one day in May, to Carlyle’s modest house in Chelsea, and found him in his study, reading—by a chance very appropriate for me—in Weiss’s “Life of Parker.” He received us kindly, but[5] at once began inveighing against the want of arrangement in the book he was reading, the defective grouping of the different parts, and the impossibility of finding anything in it, even by aid of the index. He then went on to speak of Parker himself, and of other Americans whom he had met. I do not recall the details of the conversation, but to my surprise he did not say a single really offensive or ungracious thing. If he did, it related less to my countrymen than to his own, for I remember his saying some rather stern things about Scotchmen. But that which saved these and all his sharpest words from being actually offensive was this, that, after the most vehement tirade, he would suddenly pause, throw his head back, and give as genuine and kindly a laugh as I ever heard from a human being. It was not the bitter laugh of the cynic, nor yet the big-bodied laugh of the burly joker; least of all was it the thin and rasping cackle of the dyspeptic satirist. It was a broad, honest, human laugh, which, beginning in the brain, took into its action the whole heart and diaphragm, and instantly changed the worn face into something frank and even winning, giving to it an expression that would have won the confidence of any child. Nor did it convey the impression of an exceptional thing that had occurred for the first time that day, and might[6] never happen again. Rather, it produced the effect of something habitual; of being the channel, well worn for years, by which the overflow of a strong nature was discharged. It cleared the air like thunder, and left the atmosphere sweet. It seemed to say to himself, if not to us, “Do not let us take this too seriously; it is my way of putting things. What refuge is there for a man who looks below the surface in a world like this, except to laugh now and then?” The laugh, in short, revealed the humorist; if I said the genial humorist, wearing a mask of grimness, I should hardly go too far for the impression it left. At any rate, it shifted the ground, and transferred the whole matter to that realm of thought where men play with things. The instant Carlyle laughed, he seemed to take the counsel of his old friend Emerson, and to write upon the lintels of his doorway, “Whim.” Whether this interpretation be right or wrong, it is certain that the effect of this new point of view upon one of his visitors was wholly disarming. The bitter and unlovely vision vanished; my armed neutrality went with it, and there I sat talking with Carlyle as fearlessly as if he were an old friend. The talk soon fell on the most dangerous of all ground, our Civil War, which was then near enough to inspire curiosity; and he put questions showing that he[7] had, after all, considered the matter in a sane and reasonable way. He was especially interested in the freed slaves and the colored troops; he said but little, yet that was always to the point, and without one ungenerous word. On the contrary, he showed more readiness to comprehend the situation, as it existed after the war, than was to be found in most Englishmen at that time. The need of giving the ballot to the former slaves he readily admitted, when it was explained to him; and he at once volunteered the remark that in a republic they needed this, as the guarantee of their freedom. “You could do no less,” he said, “for the men who had stood by you.” I could scarcely convince my senses that this manly and reasonable critic was the terrible Carlyle, the hater of “Cuffee” and “Quashee” and of all republican government. If at times a trace of angry exaggeration showed itself, the good, sunny laugh came in and cleared the air. We walked beneath the lovely trees of Kensington Gardens, then in the glory of an English May; and I had my first sight of the endless procession of riders and equipages in Rotten Row. My two companions received numerous greetings, and as I walked in safe obscurity by their side, I could cast sly glances of keen enjoyment at the odd combination visible in their[8] looks. Froude’s fine face and bearing became familiar afterwards to Americans, and he was irreproachably dressed; while probably no salutation was ever bestowed from an elegant passing carriage on an odder figure than Carlyle. Tall, very thin, and slightly stooping; with unkempt, grizzly whiskers pushed up by a high collar, and kept down by an ancient felt hat; wearing an old faded frock coat, checked waistcoat, coarse gray trousers, and russet shoes; holding a stout stick, with his hands encased in very large gray woolen gloves,—this was Carlyle. I noticed that, when we first left his house, his aspect attracted no notice in the streets, being doubtless familiar in his own neighborhood; but as we went farther and farther on, many eyes were turned in his direction, and men sometimes stopped to gaze at him. Little he noticed it, however, as he plodded along with his eyes cast down or looking straight before him, while his lips poured forth an endless stream of talk. Once and once only he was accosted, and forced to answer; and I recall it with delight as showing how the unerring instinct of childhood coincided with mine, and pronounced him not a man to be feared. We passed a spot where some nobleman’s grounds were being appropriated for a public park; it was only lately that people had been[9] allowed to cross them, and all was in the rough, preparations for the change having been begun. Part of the turf had been torn up for a road-way, but there was a little emerald strip where three or four ragged children, the oldest not over ten, were turning somersaults in great delight. As we approached, they paused and looked shyly at us, as if uncertain of their right on these premises; and I could see the oldest, a sharp-eyed little London boy, reviewing us with one keen glance, as if selecting him in whom confidence might best be placed. Now I am myself a child-loving person; and I had seen with pleasure Mr. Froude’s kindly ways with his own youthful household: yet the little gamin dismissed us with a glance and fastened on Carlyle. Pausing on one foot, as if ready to take to his heels on the least discouragement, he called out the daring question, “I say, mister, may we roll on this here grass?” The philosopher faced round, leaning on his staff, and replied in a homelier Scotch accent than I had yet heard him use, “Yes, my little fellow, r-r-roll at discraytion!” Instantly the children resumed their antics, while one little girl repeated meditatively, “He says we may roll at discraytion!”—as if it were some new kind of ninepin-ball. Six years later, I went with my friend Conway to call on Mr. Carlyle once more, and found the[10] kindly laugh still there, though changed, like all else in him, by the advance of years and the solitude of existence. It could not be said of him that he grew old happily, but he did not grow old unkindly, I should say; it was painful to see him, but it was because one pitied him, not by reason of resentment suggested by anything on his part. He announced himself to be, and he visibly was, a man left behind by time and waiting for death. He seemed in a manner sunk within himself; but I remember well the affectionate way in which he spoke of Emerson, who had just sent him the address entitled “The Future of the Republic.” Carlyle remarked, “I’ve just noo been reading it; the dear Emerson, he thinks the whole warrld’s like himself; and if he can just get a million people together and let them all vote, they’ll be sure to vote right and all will go vara weel”; and then came in the brave laugh of old, but briefer and less hearty by reason of years and sorrows. One may well hesitate before obtruding upon the public any such private impressions of an eminent man. They will always appear either too personal or too trivial. But I have waited in vain to see some justice done to the side of Carlyle here portrayed; and since it has been very commonly asserted that the effect he produced on strangers was that of a rude and offensive person,[11] it seems almost a duty to testify to the very different way in which one American visitor saw him. An impression produced at two interviews, six years apart, may be worth recording, especially if it proved strong enough to outweigh all previous prejudice and antagonism. In fine, I should be inclined to appeal from all Carlyle’s apparent bitterness and injustice to the mere quality of his laugh, as giving sufficient proof that the gift of humor underlay all else in him. All his critics, I now think, treat him a little too seriously. No matter what his labors or his purposes, the attitude of the humorist was always behind. As I write, there lies before me a scrap from the original manuscript of his “French Revolution,”—the page being written, after the custom of English authors of half a century ago, on both sides of the paper; and as I study it, every curl and twist of the handwriting, every backstroke of the pen, every substitution of a more piquant word for a plainer one, bespeaks the man of whim. Perhaps this quality came by nature through a Scotch ancestry; perhaps it was strengthened by the accidental course of his early reading. It may be that it was Richter who moulded him, after all, rather than Goethe; and we know that Richter was defined by Carlyle, in his very first literary essay, as “a humorist and a philosopher,” putting[12] the humorist first. The German author’s favorite type of character—seen to best advantage in his Siebenkäs of the “Blumen, Frucht, und Dornenstücke”—came nearer to the actual Carlyle than most of the grave portraitures yet executed. He, as is said of Siebenkäs, disguised his heart beneath a grotesque mask, partly for greater freedom, and partly because he preferred whimsically to exaggerate human folly rather than to share it (dass er die menschliche Thorheit mehr travestiere als nachahme). Both characters might be well summed up in the brief sentence which follows: “A humorist in action is but a satirical improvisatore” (Ein handelnder Humorist ist blos ein satirischer Improvisatore). This last phrase, “a satirical improvisatore,” seems to me better than any other to describe Carlyle. [13] II A SHELLEY MANUSCRIPT [14] [15] A SHELLEY MANUSCRIPT Were I to hear to-morrow that the main library of Harvard University, with every one of its 496,200 volumes, had been reduced to ashes, there is in my mind no question what book I should most regret. It is that unique, battered, dingy little quarto volume of Shelley’s manuscript poems, in his own handwriting and that of his wife, first given by Miss Jane Clairmont (Shelley’s “Constantia”) to Mr. Edward A. Silsbee, and then presented by him to the library. Not only is it full of that aroma of fascination which belongs to the actual handiwork of a master, but its numerous corrections and interlineations make the reader feel that he is actually traveling in the pathway of that delicate mind. Professor George E. Woodberry had the use of it; he printed in the “Harvard University Calendar” a facsimile of the “Ode to a Skylark” as given in the manuscript, and has cited many of its various readings in his edition of Shelley’s poems. But he has passed by a good many others; and some of these need, I think, for the sake of all students of Shelley, to be put in print, so that in case of the loss or[16] destruction of the precious volume, these fragments at least may be preserved. There occur in this manuscript the following variations from Professor Woodberry’s text of “The Sensitive Plant”—variations not mentioned by him, for some reason or other, in his footnotes or supplemental notes, and yet not canceled by Shelley:— “Three days the flowers of the garden fair Like stars when the moon is awakened, were.” iii, 1-2. [Moon is clearly morn in the Harvard MS.] “And under the roots of the Sensitive Plant.” iii, 100. [The prefatory And is not in the Harvard MS.] “But the mandrakes and toadstools and docks and darnels Rose like the dead from their ruined charnels.” iii, 112. [The word brambles appears for mandrakes in the Harvard MS.] These three variations, all of which are interesting, are the only ones I have noted as uncanceled in this particular poem, beyond those recorded by Professor Woodberry. But there are many cases where the manuscript shows, in Shelley’s own handwriting, variations subsequently canceled by him; and these deserve[17] study by all students of the poetic art. His ear was so exquisite and his sense of the balance of a phrase so remarkable, that it is always interesting to see the path by which he came to the final utterance, whatever that was. I have, therefore, copied a number of these modified lines, giving, first, Professor Woodberry’s text, and then the original form of language, as it appears in Shelley’s handwriting, italicizing the words which vary, and giving the pages of Professor Woodberry’s edition. The cancelation or change is sometimes made in pen, sometimes in pencil; and it is possible that, in a few cases, it may have been made by Mrs. Shelley.

Title: Карлайлдын күлкүсү жана башка сюрприздер Author: Thomas Wentworth Higginson КАРЛИЛДИН КҮЛКҮСҮ Карлайлдын көзү өткөндөн бери жарыяланган көптөгөн эскиздердин бири дагы ал кишинин жанында жүргөндө мени баарынан катуу таң калтырган нерсени так ачып бере алган жок; атап айтканда, анын күлкүсүнүн өзгөчө сапаты жана көрүнүшү. Күлкүдө көп нерсе бар деп айтуунун кереги жок. Менин кулагыма жеткен эң таасирдүү чечендик чыгармалардын бири Виктор Гюгонун Париждеги Вольтердин жүз жылдыгында ошол жазуучунун жылмаюусун актаганы болду. Албетте, Карлайлдын күлкүсү ал жылмаюудай эмес, бирок бул анын мүнөзүнөн ажырагыс нерсе жана ага баа берүү үчүн маанилүү болгон. Бул анын жүзү же кийими, сүйлөгөнү же жазганы сыяктуу эле индивидуалдык мүнөздө болчу. Чынында эле, булардын баарын түшүндүрүү үчүн зарыл болуп көрүнгөн. Мен аны менен болгон биринчи интервьюумду карап отуруп, Карлайл жөнүндө башкалар аркылуу же анын өзүнүн китептери аркылуу жыйырма беш жыл бою билгенимдин баары такыр эле кемчилик экенин түшүндүм - чындыгында, анын ачкычын калтырып койгонмун. анын бүт табияты, — анын күлкүсүн мага эч ким сүрөттөгөн эмес. [4] Анча-мынча жеке баянсыз бул ишти андан ары улантуу мүмкүн эмес.Англияга биринчи жолу барганда, 1872-жылы, мага Карлайлга кат сунушташып, андан баш тарттым. Өзүмдүн бардык муунума окшоп, мен анын алгачкы жазгандары үчүн анын алдында кандайдыр бир жеке милдеттенмелерди алчумун, бирок менин ишимде бул карыз Эмерсондун карызына салыштырмалуу бир аз эле болсо да, бирок анын «Акыркы күн баракчалары» жана анын билдирүүлөрү Америкалык иштер боюнча анын Америка Кошмо Штаттарынан келген конокторго жасаган мамилесин белгилөө үчүн айтылган ырайымсыздыктан тышкары, аны менен жолугушууга болгон өзгөчө каалоону алып салган. Бирок, мен бир жолу Лондон коомунун ошол кызыктуу дүйнөсүнө киргенимде, америкалык Уиллис айткандай, өзүнүн китепканасынын бүт текчелери пальто жана халат кийип жүргөнүн көргөндө, бул ынтызарлык тез эле жумшарып кетти. Ал эми мистер Фрод мени Карлайлга түштөн кийин чакырганга ээрчитип барууну сунуш кылганда жана мен аларга адаттагыдай эле сейил бактарды кыдырып чыгууну сунуштаганда, бул адамдын табиятында эмес, жок дегенде Американын табиятында да эмес. -каршылык көрсөтүү.Ошентип, биз май айынын бир күнү түшкү тамактан кийин Карлайлдын Челсидеги жупуну үйүнө бардык жана аны кабинетинен таптык, кокус мага абдан ылайыктуу — Вайсстин «Паркердин жашоосу» китебин окуп жатат. Ал бизди жылуу тосуп алды, бирок [5] окуп жаткан китебинин аранжировкасынын жоктугун, ар кандай бөлүктөрүнүн бузулган топтоштурулганын жана андан эч нерсе табуу мүмкүн эместигин, жада калса индекстин жардамы менен да таба албай турганын дароо элестете баштады. Андан кийин ал Паркердин өзү жана өзү жолуккан башка америкалыктар жөнүндө сөз кылды. Сүйлөшүүнүн чоо-жайы эсимде жок, бирок мени таң калтырганым, ал бир дагы чындап таарынган же ырайымсыз сөздөрдү айткан жок. Эгер ал айткан болсо, бул өзүнүн мекендештерине эмес, менин жердештериме тиешелүү эмес, анткени анын шотланддар жөнүндө бир топ катаал сөздөрдү айтканы эсимде. Бирок бул жана анын эң курч сөздөрү чындыгында таарынуудан сактап калган нерсе, ал эң катуу урушкандан кийин, күтүлбөгөн жерден токтоп, башын артка ыргытып, мен эч качан адамдан уккандай чын ыкластуу жана жылуу күлүп жибергени болду. болуу. Бул циниктин ачуу күлкүсү да эмес, былжыраган тамашачынын чоң денелүү күлкүсү да эмес; Баарынан да бул диспептик сатириктин ичке жана тырылдаган какырыгы эле.Бул кең, чынчыл, адамдык күлкү эле, ал мээден баштап, бүт жүрөк менен диафрагманы ишке киргизип, эскирген жүзүн заматта ачык, алтургай жеңүүчү нерсеге айлантып, ага жеңишке жете турган экспрессияны берди. ар бир баланын ишеними. Ошондой эле ал ошол күнү биринчи жолу болгон жана эч качан кайталанбашы мүмкүн болгон өзгөчө бир нерсенин таасирин берген жок. Тескерисинче, ал көнүмүш болгон нерсенин таасирин жараткан; Канал болуп, жылдар бою эскирген, күчтүү табияттын ташкындоосу төгүлгөн. Күн күркүрөгөндөй абаны тазалап, атмосфераны таттуу калтырды. Бизге болбосо да өзүнө: «Муну өтө олуттуу кабыл албагыла; бул менин нерселерди коюу жолум. Андай дүйнөдө жер астынан караган адамга анда-санда күлүүдөн башка башпаанек барбы? Күлкү, кыскасы, юмористти ачып берди; Эгерде мен каардуу юморист десем, анда ал калтырган таасир үчүн өтө эле алыс барышым керек. Кандай болгон күндө да, ал жерди жылдырып, бүт нерсени адамдардын нерселер менен ойногон ой чөйрөсүнө өткөрүп берди.Ошол замат Карлайл күлүп жиберди, ал өзүнүн эски досу Эмерсондун кеңешин угуп, эшигинин боолоруна «Каприз» деп жазды окшойт. Бул жоромол туурабы же туура эмеспи, бул жаңы көз караштын анын конокторунун бирине тийгизген таасири толугу менен куралсыздандырганы анык. Ачуу жана сүйкүмдүү көрүнүш жок болду; менин куралдуу бейтараптыгым аны менен коштолду жана ал жерде мен Карлайл менен эски досундай коркпостон сүйлөшүп отурдум. Баяндама көп өтпөй эң коркунучтуу жагдайга, биздин жарандык согушка байланыштуу болду, ал ошол кезде кызыгууну туудурат. жана ал [7] бул маселени акыл-эстүү жана акылга сыярлык жол менен караганын көрсөткөн суроолорду койду. Аны өзгөчө азат болгон кулдар жана түстүү аскерлер кызыктырган; ал аз гана айтты, бирок бул ар дайым ойдогудай болгон жана бир да жомарт сөз жок. Тескерисинче, ал согуштан кийин болгон кырдаалды түшүнүүгө ошол кездеги англистердин көбүнө караганда көбүрөөк даярдыгын көрсөттү. Мурунку кулдарга бюллетень берүүнүн зарылдыгын ага түшүндүргөндөн кийин дароо мойнуна алды; жана ал дароо эле ыктыярдуу түрдө республикада бул алардын эркиндигинин гарантиясы катары керек экендигин белгиледи.«Сенин колуңдан эч нерсе келбейт, - деди ал, - сени менен болгон кишилер үчүн. Мен бул эр жүрөк жана эстүү сынчы коркунучтуу Карлайл, «Кафини» жана «Куашиди» жана бүт республикалык бийликти жек көргөн Карлайл экенине араң ынандым. Кээде ачууланган аша чапкандыктын изи байкалса, жакшы, күнөстүү күлкү кирип, абаны тазалап турду. Биз Кенсингтон бакчасынын сүйкүмдүү бак-дарактарынын түбүндө, анан англиялык майдын даңкында жүрдүк; жана мен Rotten Rowдо атчандардын жана жабдуулардын чексиз жүрүшүн биринчи жолу көрдүм. Менин эки шеригиме көптөгөн саламдар айтылды, жана мен алардын жанында коопсуз караңгылыкта басып баратып, алардын [8] көрүнүштөрүндө көрүнгөн кызыктай айкалыштырууга куу көз караш менен карап турдум. Фруддун сулуу жүзү жана жүрүм-туруму америкалыктарга кийинчерээк тааныш болуп калган жана ал кынтыксыз кийинген; бирок, балким, эч качан Карлайлдан өзгөчө фигурага жарашыктуу өтүп бара жаткан вагондон салам берилген эмес. Узун бойлуу, өтө арык, бир аз эңкейген; бийик жака менен өйдө түртүп, ылдыйда байыркы кийиз калпак менен ылдый түшүрүлгөн, өңү-түстүү муруттары менен; эски өңү өңү өчүп кеткен франк, черный жилет, одоно боз шым, кызыл бут кийим кийүү; Колдорун абдан чоң боз жүн мээлейлерге ороп, чымыр таяк кармап, — бул Карлайл болчу.Байкадым, биз анын үйүнөн жаңы чыкканыбызда, анын бул жагы көчөдө эч кимге көңүл бурбай калганын, албетте, өзүнүн жашаган жеринде тааныш экенин; бирок биз уламдан-улам алыстап бара жатканыбызда, көптөрдүн көздөрү анын тарапка бурулуп, адамдар кээде токтоп, аны карап калышчу. Бирок ал муну байкаган жок, ал көздөрүн ылдый түшүрүп же анын алдынан тике карап, эриндери чексиз кеп агымын төгүп жатты. Бир эле жолу ага жооп кайтарууга аргасыз болушту; Балалыктын жаңылбас инстинкти меники менен дал келгенин көрсөтүп, аны корко турган адам эмес деп айтканымды кубануу менен эстейм. Биз кайсы бир ак сөөктөрдүн жерлери коомдук парк үчүн бөлүнүп жаткан жерден өттүк; акыркы убакта гана адамдарга [9] алардан өтүүгө уруксат берилди жана баары оор абалда, өзгөртүүгө даярдыктар башталды. Көчөнүн бир бөлүгү жол үчүн жыртылып кеткен, бирок ал жерде кичинекей изумруд тилкеси бар эле, анда үч-төрт жыртык, эң улуусу ондон ашпаган балдар абдан сүйүнүп сальто бурулуп жатышты. Биз жакындаганыбызда, алар токтоп калышты да, бул жайга өз укуктарын так билбегендей, бизге уялып карашты; жана мен эң улуу, курч көздүү, кичинекей лондондук баланы көрдүм, ал ишеним артуу үчүн аны тандап жаткандай, бизди бир тик карап карап турду. Азыр мен өзүм бала сүйгөн адаммын; жана мен мырзаны кубаныч менен көрдүм.Фруд өзүнүн жаш үй-бүлөсү менен жакшы мамиледе: бирок кичинекей гамин бизди бир карап четке кагып, Карлайлга жабышты. Бир буту менен токтоп, көңүлү чөгүп, өксүп тургансып, кайраттуу суроо берди: «Мырза, мына ушул чөптүн үстүнө тоголонуп алсак болобу?» Философ тегерете карады да, таягына таянып, мен али укпаган шотландча акцент менен жооп берди: "Ооба, менин кичинекей досум, р-р-ролл, разборка!" Ошол замат балдар өздөрүнүн кылык-жоруктарын уланта башташты, ал эми бир кичинекей кыз ойго батып: «Ал бизди ээн-эркин тегеретип коюшубуз мүмкүн дейт!» — деп кайталады. Алты жылдан кийин мен досум Конуэй менен Карлайл мырзага дагы бир жолу чалууга бардым жана [10] жыл өткөн сайын жана тирүүлүктүн жалгыздыгынан башка бардык нерселер сыяктуу эле өзгөргөнүнө карабастан, ошол жердеги жылуу күлүп жатканын көрдүм. Бактылуу карыды деп айтууга болбойт, бирок ырайымсыз карыган жок, айтайын; Аны көргөндө аябай кыйналдым, бирок бул анын эч нерседен улам эмес, аны аяп кеткенинен болду. Ал өзүн убакыттын өтүшү менен артта калтырып, өлүмдү күтүп жаткан адам экенин жарыялады.Ал өзүнчө көрүндү; бирок анын «Республиканын келечеги» аттуу кайрылуусун жаңы эле жиберген Эмерсон жөнүндө кандай мээримдүүлүк менен айтканы менин эсимде. Карлайл мындай деп белгиледи: «Мен аны жаңы эле окуп жатам; кымбаттуу Эмерсон, ал бүт согушкерди өзүнө окшош деп ойлойт; жана эгер ал жөн гана миллион адамды чогултуп, алардын бардыгына добуш берүүгө мүмкүнчүлүк берсе, алар туура добуш беришээрин жана баары барышат”; Андан кийин эскинин кайраттуу күлкүсү келди, бирок жылдар менен кайгылардын айынан кыскараак жана азыраак көңүлдүү. Белгилүү инсандын мындай жеке пикирлерин коомчулукка жарыялоодон мурун ойлонсо болот. Алар ар дайым же өтө жеке же өтө маанилүү болуп көрүнөт. Бирок мен бул жерде Карлайлдын тарабына жасалган адилеттүүлүктү көрүүнү бекер күттүм; жана анын чоочундарга жасаган таасири орой жана таарынган адамдын таасири болгон деп кеңири айтылып келгендиктен, бир америкалык коноктун аны башкача түрдө көргөнүн күбөлөндүрүү дээрлик милдеттей сезилет. Алты жыл айырма менен эки интервьюда пайда болгон таасир, өзгөчө, эгерде ал мурунку бардык бейкалыс пикирлерден жана антагонизмдерден ашып түшө тургандай күчтүү болсо, жазууга арзырлык болушу мүмкүн. Чынында, мен Карлайлдын ачуусу менен адилетсиздигинен анын күлкүсүнүн гана сапатына кайрылууга макул болушум керек, анткени анын күлкү жөндөмү андагы башкалардын баарында жатканына жетиштүү далил.Анын бардык сынчылары, менимче, ага өтө эле олуттуу мамиле кылышат. Кандай гана эмгеги же максаты болбосун, юмористтин мамилеси дайыма артта калган. Жазып жатканымда, менин алдымда анын «Француз революциясынын» оригиналдуу кол жазмасынын сыныктары турат, — бул барак мындан жарым кылым мурдагы англис авторлорунун салты боюнча кагаздын эки бетине жазылган; Мен аны изилдеп жатканымда, колжазуунун ар бир бүктөлүүсү, калемдин ар бир тырмышы, ачык сөздүн ордуна жалтырак сөздүн ар бир алмаштырылышы ышкыбозду таң калтырат. Балким, бул сапат табиятынан шотландиялык теги аркылуу келгендир; балким, анын алгачкы окуусунун кокустук курсу менен бекемделгендир. Балким, аны Гёте эмес, Рихтер калыптандыргандыр; жана биз Рихтерди Карлайл өзүнүн эң биринчи адабий эссесинде юмористти [12] биринчи орунга коюп, “юморист жана философ” деп аныктаганын билебиз. Немис жазуучусунун сүйүктүү мүнөзү – анын “Блюмен, Фрухт жана Дорненстюк” повестинде эң жакшы көрүнгөн – азыркыга чейин тартылган мүрзө портреттеринин көбүнө караганда чыныгы Карлайлга жакыныраак келген.Ал, Сибенкес жөнүндө айткандай, жүрөгүн гротеск маскасынын астына жамынып, жарым-жартылай көбүрөөк эркиндик үчүн, экинчи жагынан, аны менен бөлүшүүдөн көрө, адамдын акылсыздыгын апыртып көрсөтүүнү артык көргөндүктөн (dass er die menschliche Thorheit mehr travestiere als nachahme). Эки каарманды тең төмөнкүдөй кыскача сүйлөм менен толуктоого болот: “Кызматтагы юморист – бул сатиралык импровизатор” (Ein handelnder Humorist ist blos ein satirischer Improvisatore). Бул акыркы сөз айкашы, "сатиралык импровизатор" мага Карлайлды сүрөттөгөн башкаларга караганда жакшыраак көрүнөт. [13] II ШЕЛЛИ КОЛ ЖАЗМАСЫ [14] [15] ШЕЛЛИ КОЛ ЖАЗМАСЫ Эртең Гарвард университетинин башкы китепканасы, анын 496 200 томунун ар бири күлгө айланганын уксам, кайсы китепке көбүрөөк өкүнөм деген суроо жок. Бул Шеллинин өзүнүн жана жубайынын кол жазмасындагы кол жазма ырларынын уникалдуу, ур-токмокко алынган, кычыраган кичинекей кварта тому, алгач мисс Джейн Клэрмонт (Шеллинин “Константиясы”) Эдвард А.Силсби мырзага берген, андан кийин сунуштаган. аны китепканага. Чыныгы устаттын колунан жаралган ошол суктануунун жыты гана эмес, анын көптөгөн оңдоп-түзөөлөрү жана интерлиниялары окурманды чындап эле ошол назик акылдын жолунда саякаттап баратканын сездирүүдө. Профессор Джордж Э.Вудберри аны колдонгон; ал "Гарвард университетинин календарына" кол жазмада келтирилген "Ода то а Skylark" факсимилесин басып чыгарган жана анын көптөгөн ар түрдүү окууларын Шеллинин ырларынын басылышында келтирген. Бирок ал көптөгөн башкалардын жанынан өттү; жана алардын кээ бирлери, менимче, Шеллинин бардык студенттери үчүн, баалуу том жоголгон же жок кылынган учурда, жок дегенде, бул фрагменттерди сактап калуу үчүн, басып чыгаруу керек деп ойлойм. Бул кол жазмада профессор Вудберинин "Сезимдуу өсүмдүктүн" текстинен төмөнкү вариациялар кездешет — кандайдыр бир себептерден улам ал тарабынан эскертилбеген, анын шилтемелеринде же кошумча эскертүүлөрүндө, бирок Шелли тарабынан жокко чыгарылбаган вариациялар:— «Үч күн бакчанын гүлдөрү жарманкеде Ай ойгонгондо жылдыздар сыяктуу эле». iii, 1-2. [Гарвард университетинде Айдын таңы көрүнүп турат.] "Жана сезгич өсүмдүктүн тамыры астында." iii, 100. [Префатория жана Гарвард университетинде эмес.] «Бирок мандрактар, бакалдар, доктор жана дарнелдер Өлгөндөр сыяктуу кыйраган каналдарынан көтөрүлүштү». III, 112.[Brambles деген сөз Гарвард университетинде мандрактарга карата колдонулат.] Бул үч вариация, алардын баары кызыктуу, мен профессор Вудберри жазгандарынан тышкары, бул өзгөчө поэмада жокко чыгарылбаган жалгыз варианттар. Бирок кол жазма Шеллинин өз кол жазмасында кийинчерээк ал жокко чыгарган вариацияларды көрсөткөн көптөгөн учурлар бар; жана булар поэтикалык искусствонун бардык студенттеринин [17] изилдөөсүнө татыктуу. Анын кулагы ушунчалык назик жана сөз айкашынын тең салмактуулугун сезүү сезими ушунчалык укмуштуу болгондуктан, анын акыркы сөзүнө кандай жол менен келгенин көрүү дайыма кызыктуу. Ошондуктан, мен бул өзгөртүлгөн саптардын бир нечесин көчүрүп алдым, адегенде профессор Вудберинин текстин, андан кийин Шеллинин кол жазмасында көрүнүп тургандай тилдин түпнуска формасын бердим, ар кандай сөздөрдү курсив менен жаздым жана профессор Вудберинин басылышынын барактарын бердим. . жокко чыгаруу же өзгөртүү кээде калем менен, кээде карандаш менен жүргүзүлөт; жана бир нече учурларда аны миссис Шелли жасаган болушу мүмкүн.